Zawarte w niniejszym tomie teksty pokazują Polskę za panowania ostatniego króla
– Stanisława Augusta Poniatowskiego – jako różnorodne i atrakcyjne pole badań
naukowych. Ich autorzy przedstawiają Rzeczpospolita tego czasu często w sposób
polemiczny wobec potocznych wyobrażeń, zdominowanych przez przytłaczający
obraz jej upadku. Tymczasem z badań historyków wyłania się obraz epoki dynamicznej
i pełnej działań w kierunku naprawy państwa i społeczeństwa. Autorami
pomieszczonych tu rozpraw są zarówno badacze o uznanym dorobku, jaki i przedstawiciele
młodszego pokolenia, które w czasach stanisławowskich znajduje inspirujący
przedmiot pracy naukowej.