Jak już ukazał się kawałek – pomyślałem – dlaczego nie wydać całości? Jest to materiał edukacyjny, który ostatni raz ukazał się na początku lat dziewięćdziesiątych i jest właściwie niedostępny. Jak zorientowali się ci, którzy kupili 42 numer Szkoły nawigatorów, misja NSZ różniła się wyraźnie, w warstwie ideologicznej od misji AK, nie mówiąc już o organizacjach komunistycznych walczących z Niemcami. Była to bowiem misja realna to znaczy taka, w której przede wszystkim zaznaczał się plan ocalenia jak największej ilości sprawnych intelektualnie i przytomnych Polaków, którzy mogą być w masie, małych grupkach i pojedynczo aranżerami jakiejś sprawczości i kreatorami zdarzeń, nie podlegających dyskusji przy ocenie ich politycznej jakości. Czy to się ludziom z NSZ udało? Nie do końca, jak się przekonamy czytając tej tekst, ale w dużej mierze tak, jak najbardziej. NSZ, którego częścią była Brygada Świętokrzyska, to organizacja, której władze pozbawione były złudzeń. I przez to postulat ocalenia ludzi wydawał im się najważniejszy. Nikt w tej organizacji nie brał pod uwagę okoliczności takiej, jaka była centrum planów AK – że ktoś, przy ustanawianiu nowego porządku świata będzie się w ogóle z Polakami liczył. Było jasne, że tak się nie stanie. Należało więc urealnić swój plan i to właśnie uczyniono. Nie ochroniło to oficerów i żołnierzy NSZ przed aresztowaniami i śmiercią, ale wielu z nich ocalało. Jak pamiętamy w filmowych produkcjach komunistycznych przedstawiani byli oni jako najgorsze zło. Takie w dodatku, które nie waha się współpracować z hitlerowcami. Ocena ta, jakże fałszywa, przechowana została w wielu mózgach, do czasów współczesnych. I mało w tym pociechy, że jej kolporterzy uważani są za ruskich agentów, albo szczerych idiotów. Ich komunikaty krążą w przestrzeni medialnej nadal. I to także było jedną z przyczyn wydania „Zeszytów”.
Przygotowanie tego tekstu zajęło sporo czasu, a całość jest dość obszerna, liczy bowiem 600 stron. To oczywiście wiązało się z kosztami. Postanowiłem zrobić niewielki nakład i wydrukować „Zeszyty” w twardej oprawie, po trosze dlatego, że tak się robi przy niewielkich nakładach, a po trosze dlatego, że warto by jednak uhonorować pracę ludzi, którzy je kiedyś stworzyli i wydali. Cóż to bowiem jest – wypuścić na rynek książkę w miękkiej okładce? Każdy tak potrafi.
Spis treści
Zeszyty do historii NSZ
ZESZYT I
CHICAGO 1961
1) OD ZESPOŁU REDAKCYJNEGO
2) NSZ W DOTYCHCZASOWYCH PUBLIKACJACH – ppłk Boguszewski
3) ZWIĄZEK JASZCZURCZY – Zespół Redakcyjny
4) PROCES TWORZENIA DOWÓDZTWA I SZTABU NSZ – Zesp. Redakc.
5) SKŁAD PERSONALNY DOWÓDZTWA I SZTABU NSZ – Zesp. Redakc.
6) PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY I TERENOWY ZJ I NSZ – Zesp. Redakc.
7) ODDZIAŁ II SZTABU ZJ I NSZ – ppor. Józef Nowicki
8) ODDZIAŁ III SZTABU ZJ I NSZ – ppłk Boguszewski
9) INSPEKTORAT ZIEM ZACHODNICH ZJ I NSZ – materiał dostarczył kpt Zapora
10) OKRĘG IA – WARSZAWA MIASTO ZJ I NSZ – materiał dostarczył mjr M. Kozłowski
11) OKRĘG III – LUBELSKI ZJ I NSZ – mjr Witold
12) OKRĘG XIV ZIEM POŁUDNIOWO WSCHODNICH ZJ I NSZ – mjr Witold
13) BATALION OSŁONY KWAT. GŁÓWNEJ NSZ – kpt. Zapora
14) ZBOMBARDOWANIE „SCHARNHORSTA” – kpt. Zapora
15) AKCJA „WIŚNIOWA” – kpt. Zapora
16) „WĘDROWCY” W ZJ I NSZ – ppłk Boguszewski
ZESZYT II
CHICAGO 1962
1) Komentarze do Zeszytu I – Zespół redakcyjny
2) Scalenie – ppłk Boguszewski
3) Rozłam – ppłk Boguszewski
4) NSZ w Powstaniu Warszawskim – ppłk Boguszewski
5) Zwalczanie NSZ – ppłk Boguszewski
6) Okręg Łódzki ZJ – por. Infułat
7) Okręg Krakowski ZJ i NSZ – ppor. Wolf-Zośka
8) Okręg Pomorski ZJ i NSZ – kpt. Zapora
9) Pokolenie Polski Niepodległej – kpt. Zapora
10) Wyjątki z notatnika – kpt. Zapora
11) Schemat organizacyjny okręgu ZJ Łódź
12) Szkic podziału terenowego ZJ i NSZ
ZESZYT III
CHICAGO 1964
1) OD ZESPOŁU REDAKCYJNEGO
2) REALIZM NSZ – kpt. J. Wolański
3) RELACJA z okresu okupacji niemieckiej i Powstania – Hanka Kotwica
4) PO POWSTANIU – ppłk. T. Boguszewski
5) WYKONANIE PLANU „Z „ – ppłk. T. Boguszewski
6) ORGANIZACJA TOMA ppłk. T. Boguszewski
7) BRYGADA ŚWIĘTOKRZYSKA
8) Cz. I – Na terenie Polski – ppor. S. Korwin
9) Cz. II – Marsz na Zachód – ppor. K. Karolewicz
10) AKCJA SPECJALNA – kpt. M. Zapora
11) ODDZIAŁ PARTYZANCKI por. Stępa (okręg III – Lubelski) – por. J. Celiński
12) ODDZIAŁ PARTYZANCKI Żbika
13) Cz. I – Pod okupacją niemiecką – ppor. S. Korwin
14) Cz. II – Pod okupacją sowiecką – kpt. W. Kołaciński
ZESZYT IV
CHICAGO 1969
1) Komentarze i sprostowania – Komitet Redakcyjny
2) List do kpt. Zapory – ppłk W. Marcinkowski
3) Powstanie „Związku Jaszczurczego” – ppłk W. Marcinkowski
4) List do Redakcji „Kultury” – ppłk W. Marcinkowski
5) Po wojnie – płk T. Boguszewski
6) „Nielegalnym” – dr K. Gluziński
7) Z misją do Naczelnego wodza – rtm. J. D. Zaleski
8) Pożegnanie z Berlingiem – płk T. Boguszewski
9) W niemieckim obozie koncentracyjnym – kpt. M. Zapora
10) Służba Cywilna Narodu – dr K. Gluziński
