Gabriel Maciejewski

Okropna rzecz, Polska przekreśla całą swoją kilkowiekową kulturalną pracę na wschodzie; misja nasza skończona, "murzyn może odejść". Przez sto kilkadziesiąt lat porozbiorowych przechowywaliśmy na Białorusi wiarę katolicką, ideę polską, tradycje narodowe, (...) a w ostatniej chwili w żądaniach pokojowych Polska wyrzekła się Mińska, gdzie tyle pracy naszej organizacyjnej poszło na marne... - Edward Woyniłłowicz, „Wspomnienia. Część pierwsza” Otóż władza może być albo święta albo tajna. Nie ma innej możliwości, bo inna władza po prostu nie spełnia swojej funkcji, nie działa. To znaczy działa jakiś krótki czas, a następnie degeneruje się w brzydki sposób. - Gabriel Maciejewski, „O prawdziwej naturze władzy” Inteligencja nasza kresowa była w znacznej większości kompletnym analfabetą religijnym. Na podstawie 17-letniej obserwacji stwierdzam, że tak, jak lud przy polskości utrzymywał katolicyzm, tak znowu inteligencję przy katolicyzmie utrzymywała polskość. - Ks. Marian Tokarzewski, „Straż przednia” Należę do tych licznych sceptyków, którzy uważają przyszłość polskiego Państwa w jego kształcie obecnym jako problematyczną; sądzę owszem, że narodowość polska w tej lub innej formie przetrwa jeszcze długie czasy, zatem jeszcze będzie miała swoją historię; to jest swego rodzaju perz, którego w ciągu stu dwudziestu lat ani niemiecki pług, ani rosyjski topór wykorzenić nie potrafiły. - Hipolit Korwin-Milewski, „Wspomnienia. Tom II”